Sàng lọc, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại trong xuất bản sách văn học, nghệ thuật

Ngày đăng: 17-11-2025 Lượt xem: 178

Thời gian qua, các đối tượng chống phá cực đoan, phản động, thiếu thiện chí với Việt Nam luôn coi xuất bản, trong đó có mảng sách văn học, là một trong những mặt trận để tấn công bằng nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi. Vì vậy, cần nhận diện, đấu tranh loại bỏ những sản phẩm, thông tin độc hại trong xuất bản sách văn học, nghệ thuật (VHNT).

Ẩn náu sự chống phá tinh vi, nham hiểm

Một trong những cách thức chống phá văn hóa, tư tưởng của các thế lực thù địch nhằm vào các quốc gia, đó là tài trợ, hỗ trợ xuất bản “chui” những cuốn sách có thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động, nhất là sách thuộc thể loại VHNT. Các đối tượng tìm mọi cách để những sản phẩm này xâm nhập vào môi trường văn hóa đọc của các quốc gia, hòng xuyên tạc, bôi nhọ chế độ, làm thay đổi suy nghĩ, nhận thức của người đọc. Trong thời kỳ Chiến tranh lạnh, Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã dùng tiểu thuyết “Bác sĩ Zhivago” của Boris Pasternak với mục đích chống lại hệ tư tưởng cộng sản, chống phá các nước Xô viết. Trong các tài liệu được giải mật đã nhiều lần nhấn mạnh rằng, bằng bất cứ giá nào cũng không được để lộ cho công chúng biết đến sự liên quan của CIA trong việc xuất bản cuốn tiểu thuyết này.

VHNT là một hình thái ý thức xã hội đặc thù, có sự khác biệt với các ngành khoa học, các hình thái ý thức xã hội khác. Tính đặc trưng của VHNT được khu biệt ở tư duy mang tính nghệ thuật. Phương tiện phản ánh hiện thực của VHNT được xây dựng bằng hình tượng. Nghĩa là tác giả không bộc lộ trực tiếp tư tưởng, tình cảm, quan điểm, thái độ mà bao giờ cũng thể hiện thông qua cầu nối là hình tượng nghệ thuật.

Với đặc trưng trên, sách VHNT trở thành một trong những “mũi tấn công” của các đối tượng chống phá cực đoan, phản động, thiếu thiện chí với Việt Nam. Họ lôi kéo các văn nghệ sĩ suy thoái về tư tưởng chính trị, dùng tác phẩm VHNT để cài cắm những hình tượng nghệ thuật, biểu tượng mang tính đa nghĩa nhằm phê phán, bôi đen cuộc sống, bộc lộ thái độ xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.  

Những sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động trong xuất bản sách VHNT dù được che đậy, bao bọc bằng những hình tượng đa nghĩa, cài cắm chi tiết gian xảo, tinh vi, nhưng cũng có thể nhận diện qua các dấu hiệu sau:

Ảnh minh họa: Chinhphu.vn

 

Một là, sách VHNT có nội dung quan điểm thù địch, chống đối Đảng Cộng sản Việt Nam. Bằng thủ đoạn mượn danh đổi mới, tác giả tìm mọi cách truyền bá tư tưởng thoát ly sự lãnh đạo của Đảng, phê phán học thuyết Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phủ định lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội. Thông qua các hình tượng văn học, tác giả đưa ra những nhận định, quan điểm cá nhân, thiếu cơ sở khoa học để xuyên tạc, phủ định sự đúng đắn của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Hai là, sách VHNT đề cập đến những sự kiện, nhân vật lịch sử nhưng không phân tích đầy đủ, khách quan, không đủ chiều sâu để giải thích các sự kiện. Tác giả đưa ra những lý giải mang tính chủ quan, phiến diện, thậm chí xuyên tạc lịch sử, xúc phạm dân tộc, gây định kiến, hiểu nhầm cho độc giả về sự kiện lịch sử.

Ba là, sách VHNT viết về anh hùng dân tộc, lãnh tụ của Đảng, các bậc tiền bối cách mạng, các nhân vật lịch sử chưa đúng quy định hoặc đưa những thông tin, chi tiết chưa được kiểm chứng, xác minh, gây hoang mang cho bạn đọc, thậm chí mượn cớ sáng tạo hình tượng nghệ thuật nhằm hạ bệ thần tượng, danh nhân văn hóa, anh hùng dân tộc và các bậc tiền bối cách mạng.

Bốn là, sách ký, hồi ký, tự truyện có những chi tiết không được kiểm chứng, sai lệch thông tin, cài cắm nội dung phản cách mạng hoặc ám chỉ, phê phán con người và dân tộc Việt Nam một cách tinh vi, xảo trá, nham hiểm.

Năm là, sách VHNT dịch từ nước ngoài có nội dung sai sự thật, dung tục, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Đó là những cuốn sách văn học thuộc thể loại ngôn tình lệch lạc, đã tiếp tay cho sự xâm nhập các ấn phẩm văn hóa rẻ tiền vào nước ta, gây nhận thức sai lệch cho người đọc, nhất là giới trẻ.

Những biểu hiện tiêu cực, vi phạm trong xuất bản sách VHNT nêu trên đã làm “ô nhiễm” môi trường văn hóa xuất bản, tác động tiêu cực đến tình cảm, niềm tin, tư tưởng lành mạnh của bạn đọc; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các thế lực thù địch bên ngoài lợi dụng chống phá cách mạng, xâm phạm an ninh tư tưởng văn hóa của quốc gia.

Phòng ngừa, đấu tranh, loại bỏ sản phẩm, thông tin độc hại

Có thể thấy, các vi phạm trong xuất bản sách VHNT ở nước ta thời gian gần đây phần lớn đều liên quan đến hoạt động liên kết của các nhà xuất bản, trong khi các quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động này còn chung chung, chưa quy định trách nhiệm cụ thể của người đứng đầu các đơn vị, tổ chức khi tham gia liên kết xuất bản. Các quy định hiện hành về xử phạt vi phạm pháp luật trong xuất bản dù đã được sửa đổi, nhưng mức phạt chưa đủ tính răn đe. Thậm chí có chủ thể tham gia xuất bản tác phẩm văn học theo xu hướng này sẵn sàng vi phạm và nộp phạt vì giả sử bị phạt vẫn có lợi nhuận cao do bán được nhiều sách.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nêu rõ định hướng: “Kiên quyết đấu tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động, ảnh hưởng xấu đến ổn định chính trị-xã hội, thuần phong mỹ tục”. Để góp phần phòng ngừa, đấu tranh, loại bỏ sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động trong xuất bản sách VHNT, trước hết, cần tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước với công tác xuất bản sách VHNT. Nội dung chính trị tư tưởng của các tác phẩm VHNT phải bảo đảm đúng định hướng tuyên truyền của Đảng; nâng cao ý thức trách nhiệm, năng lực và phẩm chất chính trị của cán bộ chủ chốt các cơ quan xuất bản tác phẩm văn học. Thời gian tới, các cơ quan quản lý, chuyên gia cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật để tăng cường hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xuất bản nói chung, xuất bản sách VHNT nói riêng.

Đối với các nhà xuất bản, cần hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, thực hiện chặt chẽ các khâu, các bước trong quy trình xuất bản sách VHNT. Trong công tác xuất bản, việc thực hiện chặt chẽ quy trình xuất bản sẽ tạo nên “bộ lọc” tốt, loại bỏ được những sản phẩm độc hại ngay từ bản thảo. Thực tế có những bản thảo sách VHNT chỉ cần đọc qua một vài trang cơ bản đã có thể nhận thấy nội dung không phù hợp để cấp phép. Chỉ cần các nhà xuất bản làm đúng quy trình xuất bản thì những cuốn sách VHNT có nội dung sai phạm, độc hại khó có thể được phê duyệt, thông qua.  

Trong tình hình hiện nay, cần chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm, tránh việc xuất bản phẩm có nội dung sai lệch bị tán phát rộng rãi trên thị trường, gây dư luận tiêu cực trong xã hội. Thời gian qua, một số cá nhân, tổ chức thiếu thiện chí thường tập trung vào những cuốn sách VHNT vi phạm để tuyên truyền, tán phát “chui” trên thị trường. Thậm chí, một số hội nhóm ở nước ngoài còn thành lập “nhà xuất bản tự do” in ấn, phát hành trái phép những cuốn sách VHNT có nội dung chống phá Đảng, Nhà nước. Chính vì vậy, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát cần sát sao hơn nữa nhằm ngăn chặn những vi phạm này.

Giải pháp căn cơ là quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ lãnh đạo, biên tập viên các nhà xuất bản có tham gia xuất bản sách VHNT. Trong đó, trọng tâm là nâng cao chất lượng đội ngũ biên tập viên, bảo đảm cho đội ngũ này thực sự là “người gác cổng” tin cậy, nhạy bén trong công tác biên tập sách VHNT; kiên quyết từ chối những bản thảo chất lượng kém hay bản thảo chứa đựng nội dung thông tin độc hại, phản động.

Trong thời đại bùng nổ thông tin với rất nhiều ấn bản phẩm xuất hiện trên thị trường, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của bạn đọc đối với việc nhận diện, đấu tranh, loại bỏ sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động trong xuất bản sách VHNT. Mỗi độc giả cần tỉnh táo trong lựa chọn, tiếp nhận những cuốn sách có tư tưởng tốt, nội dung giàu tính giáo dục; không tìm đọc hoặc tiếp tay cho những sách VHNT chưa được các đơn vị chức năng có thẩm quyền cấp phép. Khi phát hiện có dấu hiệu sai phạm, bạn đọc cần kịp thời phản ánh đến cơ quan chức năng để xử lý theo đúng thẩm quyền.

Trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, việc nhận diện, đấu tranh, loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc, phản động trong xuất bản sách VHNT có vai trò quan trọng. Cơ quan chủ quản, quản lý Nhà nước phải có đội ngũ cán bộ đủ tầm để làm công tác tham mưu, đưa ra các quyết định chính xác, nghiêm khắc trong lĩnh vực này. Qua đó, góp phần giúp công tác xuất bản nói chung và xuất bản sách VHNT nói riêng đáp ứng tốt hơn yêu cầu của độc giả, có khả năng “miễn dịch” trước những âm mưu, thủ đoạn chống phá của thế lực thù địch; đồng thời tác động tích cực vào nhận thức của công chúng và xã hội, góp phần xây dựng nền xuất bản chuyên nghiệp, hiện đại, nhân văn, phục vụ lợi ích quốc gia-dân tộc và làm phong phú nền văn hóa Việt Nam.

Nguyễn Đức Hà (Nhà xuất bản Quân đội nhân dân)

Theo QDND.vn