SUY DIỄN ĐỊNH KIẾN CON SỐ BÁO CÁO ĐỂ TẠO TIN GIẢ

Ngày đăng: 28-03-2020 Lượt xem: 1073

Dân số Trung Quốc trên 1,4 tỷ người. Theo thống kê của tổ chức Wearesocial, vào tháng 1/2019, Trung Quốc có hơn 1,5 tỷ thuê bao di động. Nói một cách nôm na, bình quân một người dân ở đất nước này có hơn một cái SIM điện thoại.

Những năm trước, con số ấy rất cao, nhưng, giống như Việt Nam, khi chính phủ Trung Quốc siết lại vụ SIM rác, hạn chế tối đa tình trạng sim sử dụng ngắn hạn; người dùng phải đăng ký nhân thân kỹ càng cho thuê bao điện thoại thì số lượng SIM "mất" đi khá nhiều.

Trong đợt dịch Covid-19, để phòng chống lây lan trong cộng đồng, khai thác dữ liệu lớn (big data) trong khảo sát dịch tể học, chính phủ Trung Quốc còn yêu cầu người dùng phải khai rõ số thuê bao họ đang sử dụng là số nào. Thông tin này giúp các nhà quản lý nắm dữ liệu và giám sát được việc di chuyển của công dân. Yêu cầu này cũng góp phần loại một loạt sim rác ra khỏi các mạng trong 3 tháng qua.

Bên cạnh đó, hàng triệu học sinh phải ở nhà nên phụ huynh thu giữ máy, đồng nghĩa hàng triệu thuê bao ngưng sử dụng; ngoài ra có hàng triệu người nước ngoài hay Hoa kiều rời Trung Quốc khi có dịch cũng làm cho các nhà mạng mất đi hàng triệu thuê bao.

Dịch viêm phổi cấp do SARS-CoV-2 gây ra làm hàng trăm ngàn doanh nghiệp ở Trung Quốc phải ngưng hoạt động, giải thể phá sản. Nhiều doanh nghiệp trong số đó phải cắt các thuê bao của nhân viên (Rất nhiều công ty TQ cung cấp điện thoại và thuê bao cho nhân viên kinh doanh và chăm sóc khách hàng).

Ngoài những lý do đó, cần phải thấy rằng, hạ tầng 5G ở TQ đang rất tốt nên nhiều người đã chuyển sang hình thức dùng hợp nhất sim cho nhiều thiết bị. Ví dụ 1 người lớn ở đô thị Trung Quốc trung bình có 2 điện thoại và một máy tính bảng. Trước họ phải dùng đến 2-3 sim nhưng nay họ có thể chỉ dùng 1 sim thôi vì rẻ hơn; có thể bỏ một sim đăng ký sử dụng dung lượng lớn phát wifi cho 2 thiết bị kia. Một thống kê cho thấy, dữ lượng tiêu thụ internet của người dùng China Mobile trong thời gian dịch xảy ra đã tăng đến 45%.

...

Mới đây trên mạng xuất hiện thông tin: Trong tháng 1 và 2 vừa qua, có 14 triệu số thuê bao điện thoại của Trung Quốc biến mất. Và từ đó lấp lửng suy ra: số người tử vong do dịch Covid-19 ở Trung Quốc là con số hàng triệu đang bị giấu!

Chỉ vì định kiến, người ta có thể tạo ra một kiểu tin giả (fake news) từ việc "suy luận" cho một con số thống kê quả thật là sợ ma rồi thì nhìn đâu cũng có thể thấy ma. Ấy thế nhưng có không ít trí thức cũng chia sẻ và bàn luận về thông tin sai trái này, thật đáng tiếc!
                                                                                                    Phú Trang